Polskie Towarzystwo Służb Ochrony Przyrody

Polskie Towarzystwo Służb Ochrony Przyrody

Wizyta studyjna w Portugalii

DSC00279_m    W dniach 4-10 maja 2015 r. troje członków Polskiego Towarzystwa Służb Ochrony

Przyrody uczestniczyło w wyjeździe studyjnym do Portugalii. Była to wizyta zorganizowana

przez pracowników Wigierskiego Parku Narodowego w ramach projektu LIFE11

NAT/PL/000431: Czynna ochrona zagrożonych gatunków i siedlisk na obszarze Natura 2000

„Ostoja Wigierska” oraz Nadleśnictwa Głęboki Bród w ramach projektu LIFE11 NAT/PL/428

„Czynna Ochrona nizinnych populacji głuszca na terenie Borów Dolnośląskich i Puszczy

Augustowskiej”

 

Wyjazd studyjny, polegający na spotkaniach z przedstawicielami instytucji

realizujących unijne projekty z programu LIFE, miał na celu poszerzenie wiedzy na temat

europejskich inicjatyw zmierzających do ochrony przyrody, nawiązanie międzynarodowych

kontaktów i inspiracji co do dalszej działalności PTSOP.

 

DSC00190_m            DSC00186_m

 

Jako pierwszy został zaprezentowany projekt  LIFE12 NAT/PT/950 „TAXUS –

Restoring yew thickets [9580 * Mediterranean Taxus baccata  woods]” („Odbudowa zarośli

cisa Taxus baccata”). Projekt realizowany jest przez stowarzyszenie „Quercus” – Associação

Nacional de Conservação da Natureza. Jest to największa organizacja pozarządowa zajmująca

się ochroną przyrody w Portugalii. Uczestnicy wizyty studyjnej spotkali się z koordynatorem

projektu, Nuno Fornerem, który przedstawił cele, założenia oraz dotychczasowe działania i

efekty w ramach trwającego projektu. Projekt trwa 42 miesiące. Rozpoczął się 1 lipca 2013 r.

i zakończy się z końcem roku 2016. Jego łączny budżet wynosi 376 820 Euro. Celem projektu

jest odtwarzanie cennego siedliska przyrodniczego zarośli cisowych.

 

 

 

Zarośla cisowe to cieniolubne siedliska, występujące na brzegach rzek, w zamkniętych

dolinach górskich. W Portugalii są to siedliska rzadkie lub reliktowe. Głównym gatunkiem w

tym siedlisku jest cis pospolity, oprócz niego w różnym stopniu występują także inne gatunki,

takie jak ostrokrzew kolczasty (Ilex aquifolium), brzoza, dąb szypułkowy (Quercus robur),

dąb pirenejski (Quercus pyrenaica) i jarząb pospolity (Sorbus aucuparia). Cis pospolity w

Portugalii występuje jedynie na dwóch stanowiskach objętych Naturą 2000: w Peneda-Gerês

oraz Serra da Estrela. Największym zagrożeniem dla tego gatunku są obecnie pożary,

bezpośrednie wycinanie, zgryzanie oraz wypieranie przez inwazyjne gatunki obce. W ramach

projektu zaplanowano posadzenie 10 tys. cisów oraz kolejnych 15 tys. sadzonek innych roślin

charakterystycznych dla odtwarzanego siedliska. Projekt ma także cel edukacyjny. Do

społeczeństwa ma dotrzeć m. in. poprzez czasopismo „Quercus Ambiente”.

 

DSC00163_m        DSC00174_m

 

Pierwsze spotkanie miało miejsce w Manteigas, w siedzibie Parku Naturalnego Serra

da Estrela. Udział w nim wzięli – koordynator projektu LIFE TAXUS ze stowarzyszenia

„Quercus”, Nuno Forner, dyrektor Parku Przyrodniczego Serra da Estrela – przedstawiciel

Instytutu Ochrony Przyrody i Lasów (ICNF) oraz leśniczy z terenu Parku Przyrodniczego

Serra da Estrela, na którego terenie realizowane są zadania w ramach projektu LIFE TAXUS.

 

W trakcie spotkania koordynator projektu przedstawił cele, działania i dotychczasowe

efekty trwającego projektu, pracownik Parku Naturalnego Serra da Estrela zaprezentował

walory naturalne parku, a także zagrożenia dla ochrony przyrody na jego terenie, zaś dyrektor

Parku omówił zasady funkcjonowania i zarządzania obszarem chronionym Serra da Estrela.

Uczestnicy wizyty studyjnej z ramienia Wigierskiego Parku Narodowego oraz

Polskiego Towarzystwa Służb Ochrony Przyrody przedstawili obszar chroniony WPN i

podzielili się własnymi doświadczeniami z zakresu realizacji projektu z programu LIFE, a

przedstawiciele Nadleśnictwa Głęboki Bród – Dorota Ławreszuk (koordynator regionalny

projektu LIFE11 NAT/PL/428)  i Joanna Hołubowicz, przedstawiły ochronę przyrody w

Puszczy Augustowskiej oraz realizację projektu „Czynna Ochrona nizinnych populacji

głuszca na terenie Borów Dolnośląskich i Puszczy Augustowskiej” w ramach programu LIFE.

Podczas spotkania omówiono aspekty formalne realizacji projektów.

 

 

DSC00216_m        DSC00225_m

 

 

Po spotkaniu odbyła się całodniowa wizyta w terenie. Uczestnicy poznali środowisko

przyrodnicze gór Serra da Estrela, typowe dla niego gatunki, a także zapoznali się z

najważniejszymi problemami ich ochrony. Obejrzeli dotychczasowe efekty działań w ramach

projektu, m. in. polegających na nasadzeniach cisa i innych gatunków rodzimych oraz na

dostosowaniu środowiska na potrzeby tych gatunków, między innymi usuwaniu

zagrażających im gatunków obcych.

 

 

DSC00384_m        DSC00382_m

 

 

Następnie uczestnicy wizyty studyjnej udali się na północ kraju i kolejnego dnia

odwiedzili Park Narodowy Peneda-Gerês – jedyny park narodowy w Portugalii. Wizyta

rozpoczęła się od spotkania w siedzibie Parku Narodowego z dyrektorem Parku,

pracownikiem Parku oraz z  Estevão Portela-Pereira – ekspertem fitosocjologiem z Instytut

Geografii i Planowania Przestrzennego z Lizbony, osobą odpowiedzialną za prowadzenie

monitoringu przyrodniczego w projekcie LIFE. Na terenie ww. parku narodowego

prowadzona jest druga część projektu LIFE NAT/PT/950. Wśród działań w terenie, poza

dostosowaniem środowiska dla optymalnego rozwoju cisa, prowadzi się również usuwanie

gatunków podatnych na pożary, ograniczając w ten sposób jeden z najważniejszych

czynników ryzyka dla tego gatunku i przyczyniając się do odbudowy jego populacji.

 

DSC00427_m    DSC00446_m

 

Kolejne spotkanie w ramach wizyty zagranicznej miało miejsce w Barreiro koło

Lizbony. Miało ono na celu zapoznanie się z projektem LIFE13 BIO/PT/000386

“Biodiscoveries” – Invasive species control through public participation” („Kontrola

gatunków inwazyjnych poprzez udział społeczeństwa”). Projekt realizowany jest przez

instytucję publiczną – Urząd Miasta Barreiro. Celem projektu jest ochrona lasów w rezerwacie

Machada, w tym występujących tam rodzimych gatunków zagrożonych roślin m.in.

Euphorbia uliginosa. Najważniejszym działaniem jest opracowanie alternatywy dla

tradycyjnych modeli walki z inwazyjnymi gatunkami obcymi roślin, polegającej na

połączeniu sektora publicznego oraz silnego wsparcia wolontariatu. Wolontariusze –

mieszkańcy Barreiro, aktywnie biorą udział w usuwaniu gatunków inwazyjnych – akacji i

karpobrotu jadalnego (Carpobrotus edulis), licznie występujących na tym obszarze. W

końcowym etapie projektu, do utrzymania efektów osiągniętych po usunięciu gatunków

inwazyjnych,  przewidziany jest na tym terenie wypas bydła.   Projekt trwa 5 lat. Rozpoczął

się 1 lipca 2015 r. i zakończy się 1 lipca 2019 roku. Oprócz ochrony bioróżnorodności (celem

jest m.in. utworzenie dojrzałych lasów dębów korkowych), skierowany jest na edukację i

szeroką kampanię informacyjną.

DSC00641_m          DSC00648_m
Pracownicy Polskiego Towarzystwa Służb Ochrony Przyrody spotkali się z

przedstawicielem władz gminy oraz z dwojgiem pracowników zaangażowanym w projekt

(Andreia Pereira i Nuno Cabrita). Uczestnicy wizyty studyjnej zwiedzili Centrum Edukacji

Środowiskowej zarządzane przez gminę, a w czasie wyjazdu terenowego zapoznali się ze

środowiskiem lasu Machada położonego w Dolinie Tagu, obejrzeli gatunki rodzime, a także

inwazyjne gatunki obce i zapoznali się  z metodami ich usuwania, realizowanymi w ramach

projektu LIFE. Dodatkowo wymieniono doświadczenia w zakresie profesjonalnej fotografii

przyrodniczej, w której specjalizuje się pracownik projektu, Nuno Cabrita.

 

 

DSC00667_m       DSC00696_m

 

Wizyta studyjna pracowników Polskiego Towarzystwa Służb Ochrony Przyrody w

Portugalii zaowocowała na wielu polach. Spotkania z naukowcami osobami realizującymi

projekty – przedstawicielami służb ochrony przyrody, centralnej instytucji zarządzającej

ochroną przyrody i lasami w Portugalii, czy reprezentantami władz samorządowych, były

okazją do wymiany doświadczeń z zakresu specyfiki ochrony przyrody w obu krajach,

zarówno pod względem merytorycznym, technicznym, jak i administracyjnym. Ponadto dały

one szansę promowania Towarzystwa. Liczne wizyty terenowe w trakcie tego wyjazdu

przyczyniły się do poszerzenia wiedzy członków PTSOP na temat walorów przyrodniczych

tego kraju, stanu zachowania obszarów chronionych, różnych problemów dotykających

ochronę przyrody oraz zajmujące się tym służby, a także na temat sposobów zwalczania tych

problemów za pośrednictwem programu LIFE. Nawiązane kontakty, podtrzymane po

powrocie do kraju, wiążą się z obustronną deklaracją dalszej współpracy oraz chęcią

udzielenia pomocy i doświadczenia w razie problemów pojawiających się w działaniach

ochroniarskich. Obejrzane projekty i podpatrzone pomysły stanowią też ważny element

inspiracji do przygotowywania nowych projektów skierowanych na ochronę środowiska w

przyszłości.

 

Search
Shopping Cart
Skip to content